Kurtuluş Savaşında Cepheler İnkılap Tarihi Ders Notu

1.         Doğu Cephesi

Bu cephede, Doğu Anadolu’da bir Ermeni devleti kurmak isteyen Ermeniler ile savaşılmıştır.

• TBMM Hükümeti 15. Kolordu komutanıKazım Karabekir Paşayı Doğu Cephesi komutanlığına atadı.
• 9 Haziran 1920’de harekete geçen Kazım Karabekir Paşa 30 Ekimde Ermenileri kesin bir mağlubiyete uğratarak Doğu Anadolu’nun tamamını kurtardı.
• Ermenilerin isteği üzerine Gümrü Barış Antlaşması imzalandı. (3 Aralık 1920).

 Antlaşmanın Yorumu:

 TBMM Hükümeti’nin uluslar arası alanda kazandığı İlk askeri ve siyasi başarısıdır.

• Sevr Antlaşması’nın geçersizliği ilk kez uluslar arası bir antlaşmada onaylanmıştır.
• Ermeni sorunu çözüme kavuşturulmuş oldu.
• Doğu Cephesi’nin kapanması ile buradaki güçlerin büyük bir kısmı Batı Cephesi’ne gönderilmiştir.

 2.         Güney Cephesi

 Düzenli orduların savaşmadığı tek cephedir.

• Bölgede Fransız işgalcilere ve işbirlikçi Ermenilere karşı bölgesel direniş cemiyetlerince kahramanca mücadeleler verilmiştir.
• 12 Şubatta Maraş, 10 Nisanda Urfa, 20 Ekimde de Adana düşman işgalinden kurtarıldı. Sakarya zaferinden sonra Fransızlarla imzalanan Ankara Antlaşmasıyla Fransızlar bölgeyi terk etmişlerdir.
• Bu antlaşmayla (Hatay dışında) bugünkü güney sınırlarımız  çizilmiş ve Fransızlar bölgeden çekilmiştir.

        Önemli : TBMM 1973’te aldığı bir kararla kahramanlıklarından dolayı Maraş’a  « Kahraman» , Antep’ e «Gazi» 1984 ‘te de Urfa’ ya da « Şanlı » unvanı verilmiştir.

 3.         Batı Cephesi

• Kurtuluş Savaşı yıllarında en zorlu mücadelenin verildiği cephedir.
• Bu cephede Yunanistan ile savaşılmıştır.
• Bu cephede savaşlar 15 Mayıs 1919’ Yunanlıların İzmir’i işgali ile  başlamış ve 11 Ekim 1922’ de imzalanan Mudanya Mütareke’ ne kadar devam etmiştir.
• Başlangıçta Kuva-yi Milliye birlikleri ile karşı konulduğu için istenilen sonuçlar alınamamıştır.
• Dağınık ve düzensiz haldeki Kuva-yi Milliye Birliklerinin kaldırılıp yerine düzenli ordunun kurulmasıyla istenilen başarı elde edilmiştir.